همه سینمایی های تاریخی پس از انقلاب+جدول
تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۲۷۴۷۴۵۰
گروه سینمای فرهنگ نیوز؛ سینما مثل هر پدیدۀ اجتماعی، فرهنگی دیگر وقتی در کوران انقلاب و دگرگونی قرار می‌گیرد به طور طبیعی نخست کمی متوقف و تعطیل می‌شود و بعد براساس دریافت‌ها، باورها و اهداف انقلاب حرکتی گسترده در همۀ سطوح یا به‌تدریج در سطوح مختلف آغاز می‌کند، اما سینمای ایران بعد از انقلاب بدون توقف و تعطیل شدن، به حرکت خود ادامه داد و در مسیر حرکت، به تغییر و تحول در بخش‌ها و سطوح گوناگون خود دست زد و به لحاظ محتوایی و ساختاری تغییر شکل داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
1. فاصلۀ سال‌هاي 1357 تا 1370:
با نگاهی به جدول مجموعه‌ها و فیلم‌هاي ساخته شده در سیزده سال اول انقلاب (1357 تا 1370) چند نکته شایان تأمل است: اولین نکته این است که سینمای ایران در این دوران همچنان تحت تأثیر فضای انقلاب و حوادث مرتبط با آن است؛ ازاین‌رو بیشترین فیلم‌های ساخته و اکران شده در این مقطع با رویکردی به تحولات و جنبش‌هایی که به پیروزی انقلاب و سرنگونی رژیم پهلوی گردید، می باشد.
این رویکرد سینمای تاریخی ایران در فاصله سال‌های 1357 تا 1361 بیشترین نمود را دارد؛ ازاین‌رو هر چه از پیروزی انقلاب فاصله می‌گیریم، فیلم‌هایی که بازگوکنندۀ پیروزی انقلاب اسلامی است کم می‌شود. در مقابل کاهش فیلم‌های مرتبط با پیروزی انقلاب اسلامی، به علت مقارن بودن و نزدیکی به واقعۀ دیگر، یعنی جنگ تحمیلی، بیشتر فیلم‌ها با همین رویکرد ساخته شدند. در نگاه آماری می‌توان گفت: تا پایان این دهه بیش از 80 درصد فیلم‌های سینمایی ساخته‌شده در کشور با به تصویر کشیدن رشادت فرزندان این مرز و بوم در جبهه‌های نبرد ساخته شدند.
در همین مقطع زمانی فقط دو فیلم «سفیر» و «ابراهیم در گلستان» با رویکرد دینی و حوادث مرتبط با تاریخ مذهبی ساخته شدند. از نکات جالب توجه در این آمار، ساختن سه فیلم دربارۀ نهضت جنگل (با عناوین «آتش در زمستان» و «عاشق کوچک» در سال 1364 و «تفنگ‌های سحرگاه» در سال 1367) است.
2. فاصلۀ سال‌هاي 1371 تا 1381:
در دهۀ هفتاد (1371 تا 1381)، گرچه جنگ تحمیلی به پایان رسیده بود، همچنان فضای سینمای کشور تحت تأثیر دفاع مقدس بود و بیشترین فیلم‌ها با همین رویکرد ساخته می‌شدند. از سال 1371 تا 1381، هفت فیلم با رویکرد به موضوعات دینی و مذهبی در سینمای ایران ساخته شده که نسبتاً با استقبال خوبی هم در بین مردم مواجه گردیده است. آنچه در این هفت فیلم دیده می‌شود سوژه قرار دادن شخصیت‌های بسیار خاص و معروف در تاریخ دینی است؛ از جمله مریم مقدس(س) در مسیحیت، شیخ مفید در تاریخ تشیع، ایوب پیامبر(ع) و نیز سریال مردان انجلسمی باشد.
دو نکتۀ ظریف در تاریخ سینمای ایران در این دهه مشهود است: در سال 1374، فیلم «خفتگان بیدار» را که موضوع آن اصحاب کهف است، غلام حيدر اكابري ساخت و در سال 1376، فرج‌الله سلحشور ، همین داستان قرآنی را در فیلمی با عنوان «سریال مردان انجلس»، به تصویر کشید. نکتۀ دیگر این است که در دهه‌های گذشته و به‌ویژه این دهه، کسانی که در حوزۀ تاریخ سینمای دینی فعالیت کردند از جمله فرج‌الله سلحشور و شهریار بحرانی، در دهۀ بعدی نیز از جمله کسانی هستند که تمرکز خود را بر این حوزه گذاشتند و بیشترین فیلم‌های تاریخی از این افراد اکران شد.
از نکات جالب در این بازۀ زمانی در تاریخ سینمای ایران این است که برای نخستین‌بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فیلم‌هایی با رویکرد به تصویر کشیدن منازعات لبنان و فلسطین با رژیم صهیونیستی ساخته شد. نخستین فیلم در سال 1373 «بازمانده» ساختۀ سیف‌الله داد بود که در آن موضوع محوری خود را فلسطین قرار داده بود و دومی در سال 1374 با عنوان «لبنان عشق من»، ساختۀ حسن کاربخش بود که جنگ لبنان و اسرائیل را به تصویر می‌کشید.
3. فاصلۀ سال‌هاي 1382 تا 1392:
مقطع زمانی 1382 تا 1392 را در حقیقت باید نسبت به دوره‌های قبلی، اوج سینمای تاریخی ایران دانست. این سخن هرگز به معنای تأیید فیلم‌های تاریخی ساخته‌شده به لحاظ محتوایی نیست، بلکه بیانگر اهمیت آماری موضوع است.
در این دوره، کمترین آثار در حوزۀ دفاع مقدس ساخته شد، ولی در عوض آن، فیلم‌های با رویکردهای تاریخی، که به گفتۀ مسئولان بیشترین بار مالی را هم دربرداشته‌اند، ساخته شده است. آمار گویای این است که در این دهه در حدود نُه اثر سینمایی با رویکرد تاریخ دینی مذهبی در سینمای ایران ساخته شده است که در واقع مهم‌ترین و بزرگ‌ترین پروژه‌های تاریخ سینمای ایران هستند. از میان این آثار سینمایی، «یوسف پیامبر» ساختۀ فرج‌الله سلحشور بیشترین تماشاگر را به خود اختصاص داد. همچنین در این دهه یک فیلم با رویکرد جنگ لبنان و رژیم صهیونیستی ساخته شده است.
در پایان، نکتۀ بسیار مهم دربارۀ سینمای تاریخی ایران این است که معمولاً در کشور ساختن فیلم‌های تاریخی به معنای حقیقی، به افراد انگشت‌شماری محدود شده است و اگر این افراد به این حوزه ورود پیدا نکنند، افراد دیگر وارد آن نخواهند شد. از سوی دیگر همین افراد محدود زمانی که در این عرصه وارد می‌شوند چندین کار را در همان پروژه به‌صورت هم‌زمان انجام می دهند؛ از جمله نویسندگی، کارگردانی و... .
اما از این مسائل که بگذریم در سینمای تاریخی ایران، استفاده از اهل فن و صاحب نظر جایگاهی ندارد؛ ازاین‌رو به اذعان بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران تاریخی، معمولاً محتوای فیلم‌های تاریخی ایران دچار انواع نقص، کج‌فهمی و انحراف از حقایق تاریخی است.
جدول 1. مجموعه‌ها و فیلم‌هاي در فاصلۀ سال‌هاي 1357 تا 1370:
سال
نام فیلم
کارگردان
موضوع
1358
برای آزادی
حسین ترابی
انقلاب اسلامی
1358
سقوط 57
باربد طاهری
انقلاب اسلامی
1358
فریاد مجاهد
مهدی معدنیان
انقلاب اسلامی
1358
لیله القدر
محمد علی نجفی
انقلاب اسلامی
1359
سند زنده
اصغر بیچاره
بازگويي تاريخ ايران از كودتاي 1299 تا انقلاب
1360
پيكرتراش ـ از عوج تا اوج
محمد رضا مجد
انقلاب اسلامی
1360
در محاصره
اکبر صادقی
انقلاب اسلامی
1361
ابراهيم در گلستان
ایرج امامی
تاریخ قصص انبیاء
1361
سفیر
فريبرز صالح
تاریخ دینی (فرستاده امام حسین(ع) قيس‌بن‌مسهر صیداوی)
1361
مرگ یزگرد
بهرام بيضايي
تاریخ ساسانی
1361
حاجی واشنگتن
علی حاتمی
تاریخ قاجاریه
1362
كمال‌الملك
علی حاتمی
تاریخ قاجاریه
1362
دادشاه
حبيب كاووش
تاریخ پهلوی
1362
سردار جنگل
امیر قویدل
تاریخ قاجاریه
1362
میرزا کوچک‌خان
امیر قویدل
تاریخ قاجاریه
1362
تفنگدار
جمشيد حيدري
تاریخ قاجاریه
1363
مادر
فتحعلي اويسي
تاریخ مغول
1363
ریشه در خون
سيروس الوند
تاریخ پهلوی (کاپیتولاسیون)
1363
سربداران
محمدعلي نجفي
تاریخ مغول
1364
عاشق کوچک
فرخ انصاري بصير
قاجاریه-نهضت جنگل
1364
آتش در زمستان
حسن هدايت
قاجاریه-نهضت جنگل
1365
تیرباران
علي‌اصغر شادروان
پهلوی-ترور حسنعلی منصور
1365
شیر سنگی
مسعود جعفري جوزاني
تاریخ پهلوی
1366
بوعلی سینا
كيهان رهگذار
زندگی تاریخی ابن سینا
1367
تفنگ‌های سحرگاه
بهروز افخمي
قاجاریه-نهضت جنگل
1368
جستجوگر
محمد متوسلاني
سرگذشت نامه
1368
شب دهم
جمال شورجه
تاریخ پهلوی
1369
کلنل
نورالدين يادآور نيك‌روش
ماجرای تاریخی
1369
راز خنجر
محمدحسين حقيقي
ماجرای تاریخی
1370
تبعیدی‌ها
جهانگير جهانگيري
پهلوی-حوادث بعد کودتای 28 مرداد 32
1370
قرق
احمد هاشمي
قاجاریه-دورۀ استبداد صغیر
1370
ناصرالدين‌شاه آكتور سينما
محسن مخملباف
تاریخ قاجاریه
جدول 2. مجموعه‌ها و فیلم‌هاي در فاصلۀ سال‌هاي 1371 تا 1381:سال
نام فیلم
کارگردان
موضوع
1371
سفر
سيدرضا شانه‌ساز شيرازي
پهلوی -سربازان قزاق
1372
ایوب پیامبر (ع)
فرج‌الله سلحشور
تاریخ قصص انبیا
1372
پاییز بلند
منوچهر عسگري‌نسب
پهلوی-حکومت رضاشاه
1372
دمرل
يدالله صمدي
داستان تاریخی
1373
آخرین بندر
حسن هدايت
تاریخ گروهی از حزب موتلفه
1373
بازمانده
سيف الله داد
تاریخ فلسطین
1373
روز واقعه
شهرام اسدي
تاریخ مذهبی
1373
خلع سلاح
عليرضا داودنژاد
کشف حجاب رضاخانی
1373
زمین آسمانی
محمدعلي نجفي
تاریخ قصص انبیا (ابراهیم، هاجر و اسماعیل)
1374
شیخ مفید
فريبرز صالح
تاریخ مذهبی
1374
خفتگان بیدار
غلام حيدر اكابري
تاریخ قصص قرآنی (اصحاب کهف)
1374
لبنان عشق من
حسن كاربخش
جنگ لبنان و اسرائیل
1375
توفان شن
جواد شمقدري
انقلاب اسلامی
1376
جهان‌پهلوان تختی
بهروز افخمی
تاریخ معاصر
1376
مردان انجلس
فرج‌الله سلحشور
تاریخ قصص قرآنی (اصحاب کهف)
1377
آخرین تکسوار
سيدمحمد سيف‌زاده
پهلوی-دوره رضاشاه
1377
جنگجوی پیروز
مجتبي راعي
قاجاریه-دورۀ ناصرالدین‌شاه
1378
تهران روزگار نو
علي حاتمي
پهلوی-دورۀ رضاشاه
1379
مریم مقدس
شهريار بحراني
تاریخ قصص قرآنی
1380
ــــــــــــــ
1381
ــــــــــــــ
جدول 3. مجموعه‌ها و فیلم‌هاي در فاصلۀ سال‌هاي 1382 تا 1392:سال
نام فیلم
کارگردان
موضوع
1382
شاه خاموش
همايون شهنواز
تاریخ قاجاریه
1383
بشارت منجی
نادر طالب‌زاده
تاریخ دینی
1384
ابرهیم خلیل‌الله
محمدرضا ورزي
تاریخ قصص انبیا
1384
شهرآشوب
يدالله صمدي
روايت زندگي غياث‌الدين جمشيد كاشاني و معين‌الدين كاشاني
1384
مسیح
نادر طالب‌زاده
تاریخ قصص انبیا
1385
حافظ
ابوالفضل جليلي
به گونه نمادین به زندگی حافظ پرداخته است
1386
مظفرنامه
محمدرضا ورزي
تاریخ قاجاریه
1386
یوسف پیامبر
فرج‌الله سلحشور
تاریخ قصص انبیا
1387
فرزند
بهروز افخمي
دوران کودکی امام خمینی
1387
ملک سلیمان
شهريار بحراني
تاریخ قصص قرآنی
1388
ــــــــــــــ
-
1389
روز 33
جمال شورجه
جنگ لبنان و رژیم صهیونیستی
1390
استرداد
علي غفاري
مربوط به مقطع زماني 1332 است
1390
راه بهشت
مهدي صباغ‌زاده
تاریخ دینی
1390
محمد رسول‌الله
مجيد مجيدي
تاریخ دینی
1391
عقاب صحرا
مهرداد خوشبخت
تاریخ دینی
1392
رستاخیز
احمدرضا درويش
تاریخ دینی
جدول4. مجموعه‌ها و فیلم‌هاي تقدیرشده در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی:نام فيلم
جايزه گرفته شده
کمال‌الملک
فیلم‌نامۀ تقدیرشده در سومین جشنوارۀ بین‌المللی فجر در سال 1363
سربداران
برندۀ جام نقره‌ای در بیست‌وچهارمین جشنوارۀ بین‌المللی فیلم‌های فتورئالیسم آولینو ایتالیا 1984 (1363
شیر سنگی
تقدیرشده در پنجمین جشنوارۀ بین‌المللی فجر در سال 1365
روز واقعه
دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنوارۀ فجر در سال 1373
ناصرالدين‌شاه آكتور سينما
جایزۀ ویژۀ هیئت داوران در بیست‌وهشتمین جشنوارۀ بین‌المللی فیلم کارلووی واری چکسلواکی 1992م؛
برندۀ جایزۀ پنجه‌طلایی بیست‌ودومین جشنوارۀ بین‌المللی فیلم تائورمینا ایتالیا 1992م؛
برندۀ جایزۀ ویژۀ هیئت داوران در نوزدهمین جشنوارۀ بین‌المللی فیلم استانبول ترکیه 1993
33 روز
بهترین فیلم و بهترین جلوه‌های ویژه در جشنواره دفاع مقدس ـ دورۀ دوازدهم (1391)
ایوب پیامبر
دریافت دیپلم افتخار در جشنوارۀ بين‌المللي فيلم فجر ـ دورۀ دوازدهم: (1372)
تختی
تندیس بهترین فیلم‌نامه در جشنوارۀ جشن خانۀ سينما ـ دورۀ دوم (1377)
شهرآشوب:
دریافت جایزۀ بهترین جلوه‌های ویژه/ موسیقی متن در جشنوارۀ بين‌المللي فيلم فجر ـ دورۀ بيست‌وچهارم (1384)
ملک سلیمان
بیرق طلایی (جایزۀ بزرگداشت مصطفی عقاد) برای بهترین فیلم مروج پیام الهی در جشنوارۀ بين‌المللي فيلم فجر ـ دورۀ بيست‌وهشتم (1388)؛
برندۀ تنديس شير بابل، بزرگ‌ترين جايزۀ نخستين جشنوارۀ سينمايي عراق برای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی (1389)
استرداد
سیمرغ بلورین بهترین فیلم در در جشنوارۀ بين‌المللي فيلم فجر ـ دورۀ سي‌ويکم (1391)
رستاخیز
بهترین فیلم و کارگردانی در جشنوارۀ بين‌المللي فيلم فجر ـ دورۀ سي‌ودوم (1392)
منبع: فرهنگ نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farhangnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرهنگ نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۷۴۷۴۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گل دیدنی عیسی آل کثیر به آلومینیوم (آلومینیوم اراک 0-2 پرسپولیس)