به نقل از «خبرگزاری آریا»

آيا «عقيق» رونوشتي از «شب دهم» حسن فتحي است؟

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۲۰۷۱۰۸۱۴/آیا_عقیق_رونوشتی_از_شب_دهم_حسن_فتحی_است

خبرگزاري آريا - روزنامه خراسان - سارا صالحي: «عقيق» سريال مناسبتي است که از يک شنبه هفته پيش، روي آنتن شبکه 3 رفته است. اين سريال جديدترين ساخته مشترک بهرنگ توفيقي و سعيد نعمت ا... است که پيشتر در «پشت بام تهران» و «زير پاي مادر» نيز همکاري داشته اند.
با اين حال به نظر مي رسد «عقيق» با وجود قوت ساخت، شباهت هايي به «شب دهم» حسن فتحي دارد؛ تشابهات فرمي و ساختاري که در قسمت هايي که تاکنون پخش شده، زياد به چشم آمده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«شب دهم» نزديک به دو دهه قبل، به عنوان سريالي محرمي، به خوبي در نظر تماشاگر نشست و در زمره ماندگارترين مجموعه هاي مناسبتي تاريخ تلويزيون جاي گرفت. آيا بهرنگ توفيقي و سعيد نعمت ا... براي جذب مخاطب، از فرمول «شب دهم» استفاده کرده اند؟

روايت
کاروانسراي وقفي عزاداري محرم با نام «عقيق»، محور شکل گيري تحولات و فراز و فرود نقش آفرينان اين درام تاريخي است که در قهرمان قصه، «احد شيرو» فروشنده مواد مخدر براي تسويه حسابي قدم در راه تهران مي گذارد و در گيرودار مواجهه با «جواد سرپرست»، گنده لات محل و پيشنهاد برادرخواندگي اش، با «حسام رخام» و خواهرش روبه رو مي شود. زنده شدن يک ماجراي کهنه عاشقانه ميان احد و مرجان، ناخواسته به روايت عقيق و عاشورا پيوند مي خورد.
در اين مجموعه، روايت دراماتيک لاتي قداره بند با دختري از سطوح بالاتر اجتماعي با مخالفت برادر دختر به عنوان تنها سرپرستش روبه رو شده است و پس از سال ها احد شيرو به بهانه مواجهه با عشقي ناکام به اقامه مراسم عزاي ماه محرم «حسام رخام» و چالش با قدرت حاکم بر منطقه يعني «جواد سرپرست» کشيده مي شود و اين سير داستاني به احياي معنوي او مي انجامد. مختصاتي که تماماً دورنمايي از سريال «شب دهم» به دست مي دهد نه ايده اي تازه.
«شب دهم» روايتگر جوان شرور و علافي به نام «حيدر خوش مرام» (حسين ياري) است که عاشق يک دختر از سطح متفاوت اجتماعي از شاهزاده هاي قجري به نام «فخرالزمان» (کتايون رياحي) مي شود و خواهان ازدواج با اوست اما با مخالفت دختر و عمه اش به عنوان تنها قيّم او مواجه مي شود.
با اصرار حيدر، شرط مي کنند تا به سنت قديمي خانوادگي شان، مراسم تعزيه ماه محرم را در دوران منع برپايي آن در حکومت رضاخاني برگزار کند که داستان به انقلاب دروني حيدر ختم مي شود. برگ برنده «شب دهم» به کارگيري همزمان چند ژانر در دل يکديگر است به نحوي که به هيچ کدام صدمه اي وارد نمي شود. مفاهيم مذهبي در بستري تاريخي با داستاني رمانتيک طرح مي شود که معمايي جنايي را در بطن خود تا پايان حمل مي کند که هر بُعد آن، کشش خاص خود را براي پيگيري هر شبه توسط بيننده دارد.
حتي اين دو مجموعه، از منظر تعريف دوباره عشقي شکست خورده و خاک گرفته نيز به همديگر شباهت دارند. چرا که اساس عاشقانه شب دهم هم بر شکست عشقي ميان «تاج الملوک» (رويا تيموريان) و عشق قديمي اش بنا شده بود.
ديالوگ ها
«خميازه شب کلاه رو نشنفتي؟»، «ليلي برادرت، بچه داره توي شکمش ري مي کنه، حنات رنگي داره، حنّاق من کجا گلوشو بگيره»، «مويزي يا انگور که حرمت نگه نمي داري؟»... بخشي از ديالوگ هاي سخت و ثقيل عقيق است. سعيد نعمت ا... در قامت نويسنده «عقيق» باز هم به سبک ديالوگ نويسي خودش وفادار مانده و به تناسب بافت تاريخي قصه، سعي کرده است تا ادبي، مسجع و آهنگين بنويسد. اين روش نگارش سابق بر اين، در رزومه تلويزيوني نويسنده، نمونه هاي مشابهي چون «مادرانه»، «پشت بام تهران» و اين اواخر «زير پاي مادر» را هم داشت اما اين نخستين بار است که نعمت ا...، نوشتن داستاني تاريخي براي محرم در رسانه ملي را تجربه مي کند. به هر حال، اين سخت فهمي، وقت مخاطب را براي درک درست عبارات مي گيرد و تا به خود بيايد و يک جمله را هضم کند، بقيه جملات را که به صورتي پينگ پنگي ميان نقش آفرينان ردوبدل مي شود، از دست مي دهد و در پي اين مداقّه در صورت سريال، خط داستاني را گم مي کند.
«شب دهم» حسن فتحي، همانند ديگر آثار تلويزيوني او با ديالوگ هاي خاص و ضرباهنگ مناسب و استفاده به جا از آن ها در بستر فيلم نامه اي يکدست همراه است. «شب دهم» با زباني هم عصر مخاطبش حرف مي زند و با بياني سليس و روان، قصه اي جذاب و پرکشش را روايت مي کند. همين طور با استفاده از عبارات و مثل هاي ادبي و فاخر، احساس تماشاگرانش را به خوبي با خود هماهنگ و همراه مي سازد.
قهـرمان
عليرضا آرا در لباس «اَحد شيرو»، لات يه لاقبا، دلداده و البته باغيرت سريال «عقيق» ظاهر شده که دو نوچه دارد و مادري مرحوم معروف به «ننه اِنجي» که بيوه اي زحمتکش بوده و پسرش را دست تنها بزرگ کرده است. با وجود فقدانش، در پيشبرد قصه اَحد، نقشي مستتر دارد ولي دو نوچه با کمترين تاثير در روند سريال حضور دارند. «اسماعيل» و خواهرش «مروه» هم دوست خانوادگي و از خرده داستان هاي فرعي اما موثر جهان داستاني «شيرو» هستند.
کارگردان، ريسک انتخاب يک چهره ناشناس را به عنوان جوان اول سريالش به جان مي خرد اما به دلايلي چون بازي خشک و تئاتري و با اَخم وتَخم به همراه سروصورتي پريشان و ظاهري ژوليده، صداي بم با لهجه‎اي غليظ و نامفهوم، اداي سريع ديالوگ ها بدون رعايت وقفه هاي لازم براي درک درست مفاهيم، بازي عليرضا آرا، مخاطب را جذب نمي کند. تمام تلاش ها به ثمر نشسته و «احد شيرو»، گنده لاتي واقعي از آب درآمده اما قهرماني بدون جذابيت و محبوبيت. زيرا جاذبه هاي عالم تصوير در اين واقع نمايي گم شده است.

حسين ياري در جلد حيدر خوش مرام «شب دهم»، از اشرار و لات هاي تهران قديم است با دو نوچه و مادري بيوه و تنها که پسرش حاصل تمام عمر اوست. همچنين «ياور» با بازي خوب پرويز فلاحي پور دوست و هم پاي حيدر است و تا پايان، نقشي کليدي در پيشبرد موقعيت ها ايفا مي کند. حيدر خوش مرام، همان طور که از نامش برمي آيد، يک لوطي بامرام، خوش خلق و متبسم است و به موجب آشنايي چهره حسين ياري به دل مخاطبان مي نشيند. حيدر با گريمي مناسب روي سروصورتش، هجاي روان ديالوگ ها و بازي گيراي حسين ياري، به شخصيتي دوست داشتني تبديل شده است.
ضـدقهرمان
«جواد سرپرست» نماينده قدرت حاکم و صاحب زر و زور در تهران «عقيق» است اما جذابيت شخصيت او به اين علت است که از همان ابتدا در قامت يک ضدقهرمان تمام عيار نمود نمي يابد بلکه از زبان «احد شيرو» براي نوچه هايش، يک مرد واقعي تعريف مي شود که چشمش را بر سر پايبندي به قولي مي گذارد. حتي با وجود داشتن قدرت در زمان رويارويي با شيرو در تهران، به سوي او دست دوستي و برادري دراز مي کند. تنها با پيشرفت سير داستاني، گوشي دست شيرو و مخاطبان مي آيد و به مرور به پليدي اعمال سرپرست پي مي برد. در واقع، نادر فلاح در نقش نيروي مخالف جريان حسيني مي ايستد. نظميه «عقيق» سيستمي فاسد و رشوه گير معرفي مي شود که دست در دست سرپرست، به پيشبرد اهدافش کمک مي کنند.
تمام اين المان هايي که در بالا گفته شد، در ضدقهرمان و نيروهاي مخالف سريال «شب دهم» به روشني وجود داشتند. محمود پاک نيت، نماينده حکومت و يک نيروي فاسد نظميه، ابتدا در لباس ناجي تصوير شد ولي به تدريج نقش و تاثير منفي او عليه قهرمانان مرد و زن داستان، جلوي چشم مخاطب به نمايش درآمد. آژان ها هم به قول خودشان «شيتيل بگير» و منحرف نمايش داده شدند.
نقـش اول زن
شبنم مقدمي در نقش «مرجان رخّام» به زبان خود سريال، «ليليِ زمانه دور و درازي اَحد» است که به پشتوانه تجربيات متعدد بازيگري از جمله همکاري با مجموعه تاريخي «جلال الدين» قاب تصوير را مي شناسد و بازي قابل قبولي را در نقش يک بانوي مقتدر و مستقل به نمايش مي گذارد که تحت قيموميت و اراده خان داداش خود زندگي مي کند.
مرجان «عقيق» از اين نظر به کتايون رياحيِ «شب دهم»، در نقش شازده خانمي قجري داراي شخصيتي بانفوذ و گيرا اما تحت لواي عمه خانمش شباهت دارد. او نيز به موجب کارهاي گوناگون تاريخي نظير «يوسف پيامبر»، «روشن تر از خاموشي» و «پهلوانان نمي ميرند» همواره به خوبي از پسِ چنين نقش هايي برآمده است.
فضاسـازي
سريال عقيق در بازه تاريخي دهه 30 تهران قديم روي مي دهد بنابراين همه عوامل بايد با اين موقعيت هم صدا مي شدند. از اين جهت، کارگردان به خوبي توانسته است فضاي آن دوران را بازسازي کند و با طراحي مناسب صحنه و لباس، جريان کار و زندگي مردم کوچه و بازار و البته قهرمانان را به تصوير نزديک سازد. به جز گريم عليرضا آرا، چهره پردازي روي ديگر هنرمندان به خوبي مبين دوره تاريخي آن هاست.

در «شب دهم» هم شاهد همين نقاط اشتراک و شباهت در فضاسازي يک برهه تاريخي از کشورمان هستيم. کارگردان تلاش کرده است تا تغيير و تحولات سياسي و تاريخي دوره رضاخاني را براي بينندگانش زنده کند؛ دوره اي که با قانون منع حجاب زنان، گذاشتن کلاه شاپو براي مردان و شعار آغاز عصر تجدد همراه بوده است. با اين حال، چهره پردازي زنان و مردان سريال «شب دهم»، پرکارتر و از خلاقيت بيشتري نسبت به «عقيق» برخوردار بود و با تغييرات زيادي در ظاهر بازيگران شناخته شده اي مانند کتايون رياحي، حسين ياري و ثريا قاسمي به بافت متفاوت در عين حال يکدستي دست يافته بود. اين دو سريال از نظر فضاي موسيقايي نيز با هم اشتراک دارند. ملودي متن سريال ها، يادآور نوا و سرناي مراسم قديمي تعزيه و خواننده تيتراژ پاياني هر دو مجموعه هم عليرضا قرباني است.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۷۱۰۸۱۴/آیا_عقیق_رونوشتی_از_شب_دهم_حسن_فتحی_است را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی: