چهل تکهدوزی هنر اقتصاد مقاومتی بانوان مازندرانی +تصاویر
تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۲۵۷۹۷۳۰۷
با توجه به مشکلات اقتصادی در جامعه ایرانی، ایجاد زمینه برای مشاغل خانگی میتواند گوشهای از این مشکلات را برطرف کند و هنرهایی مانند چهل تکهدوزی در صورت توجه و حمایت مسئولان راه را در جهت تحقق شعار اقتصاد مقاومتی هموار خواهند کرد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بلاغ، هنر تکهدوزی که اصطلاحا به آن چهل تکهدوزی هم میگویند از قدیم در بین خانمها طرفداران زیادی داشته است، اگر نگاهی به وسایل خانه مادربزرگها بیاندازیم حتما نمونههایی از آن را خواهیم دید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در قدیم برای دوخت دستگیره و وسایل دیگر پارچههای اضافی را به هم میدوختند اما امروزه این هنر جای خود را بیشتر باز کرده است بدین شکل که هر روزه شاهد مدلهای متنوعتری از این هنر هستیم.
تاریخچه هنر تکهدوزی
آنچه که از اسناد و مدارک محدود برمیآید بیانگر این است که چهلتکهدوزی مخصوصاً زمانی که با آجیدهدوزی یا مطلسهدوزی همراه باشد، در گروه رودوزیهای سنتی ایران جای میگیرد.
اصطلاح رودوزی یا روکاری (Embriodery) به هنری گفته میشود که طی آن نقوش مختلف بر روی پارچههای بدون نقش از طریق دوختن یا کشیدن قسمتی از نخهای تار و پود پارچه به وجود میآید.
هر چند زمان پیدایشرودوزی که در آغاز برای تزیین البسه بوده دقیقاً مشخص نیست اما اسناد و مدارک موجود و نمونههای به دست آمده حکایت از رواج رودوزیها در دوران ایران باستان دارد.
بهطور کلی این کار در ایران در زمانهای متفاوت رایج بوده و قطعات مختلف پارچه با مهارت هرچه تمامتر و با هماهنگی کامل رنگها در کنار یکدیگر دوخته میشدند و روی بخیهها را هم با گل دوزی های ابریشمی (آجیده دوزی) زیبا میساختند.
از محمدعلی جمالزاده در کتاب گنج شایگان نقل است که:
خاتمیدوزی سابقاً در ایران بسیار رواج داشته و امروزه روزبهروز از میان میرود و آن عبارت است از مقداری خرده پارچههای مختلفهاللون و مختلفهالشکل که از روی استادی طوری پهلوی یکدیگر دوخته میشود که شباهت کامل به شالهای کشمیر پیدا میکند و بخیه دوزیها را نیز با گلدوزیهای ابریشمی ملمون میپوشانند.
بنابراین براساس اسناد محدودی که در دست است ملاحظه شد چهلتکهدوزی در ایران رواج داشته اما اینکه دقیقاً به چه زمانی بر میگردد و در گذشته دقیقاً به چه صورتی انجام شده اطلاعات مشخصی در دست نیست.
تنها میتوان به این نکته اشاره کرد که این کار در ایران موارد استفاده مختلفی داشته که عبارتند از رویه لحاف، رویه کرسی، رختخواب پیچ، سجاده، رویه پشتی، رو قوری، رو تختی، کوسن، پشتی، رو مبلی، پردههای مختلف، بقچه سوزنی و تابلوهای تزیینی.
تکهدوزی چیست؟
تکهدوزی وسیله تزیینی کوچکی است که در سطح دیگری بهکار برده میشود، تکهدوزی با انواع پارچهها خیلی رایج است ولی با مواد دیگری هم میتوان به کار برد.
به عنوان مثال برای سرامیک به صورت تکه جداگانهای از سفال است که بهکار اولیه و با هدف تزیین آن اضافه میشود، برای این کار پارچه نخی یا کتان و همچنین پارچههای مبلی یا پردهای ضخیم مناسب هستند.
در واقع تکهدوزی نوعی دوخت است که معمولا به دوخت قطعات ریز، درشت و رنگارنگ پارچههای مختلف به یکدیگر اطلاق میشود.
این قطعات از انواع پارچههای ساده، گلدار، چهارخانه، محرماتی، و خالدار تهیه شده و نام چهلتکه نیز به معنای استفاده از تکههای مختلف در تعداد زیاد بر روی این هنر دستی نهاده شده است.
تکههای پارچه عموما به شکل مربع، مثلث ریز و درشت و لوزی بریده و از پشت با کوک به یکدیگر وصل میشوند و سپس به وسیله دوختهای ریز به هم دوخته و محکم میگردند.
صبور و دقیق باشید
فردی که به دنبال یادگیری این هنر است موارد پیشرو را همواره مدنظر قرار دهد:
- علاقه و تجربه عملی در خیاطی دو مقدمه مهم برای موفقیت شما در این کار است.
- اگر پیش از اینکه به این شغل به صورت جدی فکر کنید، تجربه خیاطی حتی به صورت تفریحی داشته باشد، قطعا زودتر به نتیجه میرسید.
- ابزار و لوازم کار هم خیلی پیچیده نیست، قطعا یک چرخخیاطی حرفهای، چرخ سردوزی، پارچه، نخ، طرح و الگو ابزارهای اصلی شما هستند.
- موفقیت در کارهای چهل تکه دوزی و کلا خیاطی رابطه مستقیمی با علاقه شما به این کار دارند و ظریفکاری و تمیز کار کردن خیلی مهم است.
- در این کار باید بدانید مشتری الان در بازار دنبال چه کالایی است و مطابق با ذائقه او پیش بروید، علاوه بر این مدام باید به فکر ایدههای نو و خلاقیت در کار باشید.
هنر شناسنامه فرهنگی ماست و باید برای فرزندان ما به یادگار بماند
صدیقه تقیزاده بانوی هنرمند فعال در رشته چهلتکهدوزی در گفتوگو با خبرنگار ما اظهار کرد: از آغاز فعالیت بنده در این رشته هنری حدودا پنج سال میگذرد، هنگامی که به دنبال یادگیری هنری خاص بودم به این هنر علاقمند شدم.
وی افزود: نحوه یادگیری این هنردر دوره مقدماتی کاملا به صورت فردی با استفاده از سایتها، تجربه اساتید بزرگ و کتابهای آموزشی بود.
تقیزاده ضمن اشاره به انگیزهاش از فراگیری این هنر ادامه داد: از قدیم در مورد این هنر در خانواده شنیده بودم و هر جایی اثری از این رشته را میدیدم لذت میبردم اما لذت خلق اثر انگیزه اصلی بنده بود، هنگامی که با دستهای خود میتوانم محصولی را تولید کنم احساس رضایت میکنم.
وی صرفه اقتصادی را از ابعاد مدنظر این رشته برشمرد و تصریح کرد: در دوران گذشته هم شاهد بودیم که مادربزرگها حتی قدیمیترین پارچهها، لباسهای اضافی و پاره را دور نمیانداختند و با تغییر کاربرد از آن استفاده بهینه میکردند، این عمل ساده کمک بزرگی برای اقتصاد خانوادهها بود که در عین بهصرفه بودن عنصر زیبایی نیز در آن لحاظ میشد.
این بانوی هنرمند افزود: من همواره به خانمهایی که در ارتباط هستم توصیه میکنم که به جای اتلاف وقت در دورههایی که چیزی بر آنها اضافه نمیکند حتما هنری را یاد بگیرند، هنر خانمها خود بهترین سرگرمی برای آنان است که موجب بروز خلاقیت و تمرکز میشود به ویژه هنگامی که در برابر ناملایمات زندگی به افکار ناخوشایند روی میآوردند تمرکز بر کاری به ویژه هنری که خود فرد خلق میکند تمامی افکار آزاردهنده را از فرد دور میکند.
وی ادامه داد: شاید بسیاری از خانمها به دلیل مراقبت از فرزندان شرایط کار در بیرون از منزل را نداشته باشند، یادگیری یک هنر که به سادهترین ابزار نیاز دارد، از اینرو برای خانمها ملزم است که میتوانند در محیط امن خانواده استقلال اقتصادی و منبع مالی کسب کنند.
هنرمند چهلتکهدوز حضور در نمایشگاهها را موجب افزایش انگیزه هنرمندان دانست و اظهار کرد: تاکنون در چهار نمایشگاه شهرستانی حضور داشتم اما هرچه تعداد نمایشگاههایی که برگزار شود بیشتر باشد امکان معرفی و همچنین افزایش انگیزه خواهد شد، البته با صحبتهایی که با مسئولان میراث فرهنگی داشتم قول برگزاری نمایشگاه انفرادی را به بنده دادند.
وی افزود: حمایتهای سازمان در حوزه برگزاری نمایشگاهها و یا آموزش به هنرجویان است که البته هنگامی که من وارد این عرصه شدم دورهای برگزار نشد اما اکثر هنرمندان علاوه بر اینکه نیاز دارند به جامعه معرفی شوند دغدغهشان بیشتر حمایت مالی است، اعطای وام میتواند کمک بزرگی به هنرمندان باشد تا به کار خود گسترش دهند.
تقیزاده خاطرنشان کرد: اگر کارگاهی برای ما درنظر گرفته شود، علاوه بر اینکه میتوانیم حجم تولیدات را بالا ببریم و طبعا مورد استقبال عموم قرار بگیریم بلکه میتوانیم این هنر را به افرادی بسیاری آموزش دهیم، این خود موجب افزایش اشتغال در جامعه خواهد شد.
وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی، شورای شهر، شهرداری و سازمان فنیوحرفهای میتوانند با همکاری و رایزنی با یکدیگر امکانات لازم را برای ما فراهم آورند.
این هنرمند عنصر رنگ را عامل جذابیت در تکهدوزی برشمرد و گفت: در این هنر باید رنگ و هارمونی بین رنگها را بشناسیم، رنگها باید با هم همخوانی داشته باشند تا جذابیت محصول افزایش یابد.
وی افزود: عنصر جذاب دیگر پارچهای است که انتخاب میشود، در فضاهای روستایی اصولا پارچههایی که به طرح طبیعت نزدیک هستند مورد استقبال قرار میگیرد و در محیطهای شهری پارچههایی با رنگ شاد مورد پسند است.
هنرمند بابلی با تاکید بر استفاده از مواد اولیه ایرانی بیان کرد: تلاش بنده بر این است که بیشترین استفادهام از پارچههای تولید داخل مانند اردکان و بروجرد باشد اما با واردات بیرویه محصولات مشابه از کشورهایی مانند چین و هند که بعضا کیفیت پایینتری دارند صنعت نساجی ایران تضعیف شده و تولیدات پارچههای داخلی که دوامی چندین ساله دارند کاهش یافت.
وی ادامه داد: واردات بیرویه محصولات چهلتکهدورزی به ویژه از ترکیه فضا را برای ما تولیدکنندگان داخلی به شدت رقابتی و علاوه بر آن سلیقه مردم نیز عوض کرده است.
تقیزاده در پایان گفت: از مسئولان تقاضا دارم با حمایتهای خود به در معرفی و اشاعه این هنر قدیمی کمک کنند، هنر شناسنامه فرهنگی مسات و باید برای فرزندان ما به یادگار بماند.
نظرات بازدیدکنندگان نمایشگاه صنایعدستی و غرفه تکهدوزی در مورد این هنر
مینا سوادکوهی(معلم): هنر بسیار جالبی است و مادبزرگ من هم از این هنر داشت اگر توسط مسئولان به آن توجه شود می تواند بسیار جالب باشد.
زهرا قنبری(استاد دانشگاه): هنر چیز ذاتی است و علاقه به آن در همه انسانها با شدت و ضعف وجود دارد ولی نکته مهم آن است که مسئولان فرهنگی، هنری و متولیان اصلی باید به پدید آورندگان هنر توجه ویژه کنند چون در نهایت هنر بومی هم در ذات هم در فعل عمل مبین فرهنگ و توانایی مردم یک اقلیم است.
رضا باباجانپور(معرقکار): بنده در این نمایشگاه غرفه دارم، میدانم چه زحماتی این عزیزان میکشند و در مورد هنرهایی مثل خیاطی و چهل تکهدوزی باید گفت بهترین هنرها برای کمک به اقتصاد خانواده و مسئله اقتصاد مقاومتی که رهبر میگویند میتواند باشد.
به گزارش بلاغ، با توجه به مسئله مهمی که رهبری در سالهای اخیر در مورد آن تاکید دارند و آن مسئله اقتصاد و اشتغال است حتی تحصیلکردگان و بانوان خانهدار در این راه میتوانند با برداشتن گامهای موثر و صرف فعل خواستن با ورود به هنرهایی مانند چهل تکهدوزی به خود و اقتصاد خانواده کمک شایستهای کنند.
البته متولیان و مسئولان نیز با ایجاد سازو کار مناسب مانند آموزش، تهیه ملزومات و ایجاد راهکارهای مفید در عرضه محصول به بازار قدمهای موثری در این راه بردارند و چه کسی است که نداند صنایعدستی یکی از ظرفیتهای بزرگ فرهنگی، هنری و حتی اقتصادی کشورها به شمار میآید.
انتهای پیام/
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۹۷۳۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی: